مقدمه ای بر کسب و کار اینترنتی
در دنیای امروز بین متخصصان امر این اتفاق نظر وجود دارد که دسترسی به تکنولوژیهای جدید، مخصوصا اینترنت، گرایش به تغییر روابط بازیگران دنیای حرفهای دارند. به خصوص رابطه بین کسب و کار و مشتری؛ عملکرد درونی کسب و کار از جمله روابط کسب و کار-کارمند؛ و رابطه کسب و کار با فروشنده و شرکای مختلفش.
بنابراین لغت “کسب و کار اینترنتی” یا “e-Business” به معنی ادغام ابزارها درون شرکت بر پایه تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات (که عموما به عنوان نرمافزار کسب و کار شناخته میشوند) برای بهبود و ارتقای عملکرد این ابزارها با هدف ایجاد ارزش برای کسب و کار، مشتریان کسب و کار و شرکای آن است.
کسب و کار اینترنتی نه تنها لازمه شرکتهای مجازی (که هم فروش آنلاین و هم فروش آفلاین دارند و تمام فعالیتهایشان بر اساس نت است) است، بلکه برای کسب و کارها و شرکتهای سنتی هم مفید است.
کلمه ایکامرس ( یا در اصطلاح تجارت الکترونیک)، که معمولا با کلمه عامتر کسب و کار اینترنتی اشتباه گرفته میشود، در واقع فقط در یک جنبه با کسب و کار اینترنتی مشترک است، برای مثال کاربرد پشتیبانی الکترونیک برای روابط تجاری بین یک شرکت و افراد.
هدف از این مقاله معرفی زمینههای مختلف تکنولوژی (در واقعیت، حالتهای سازمانی مبتنی بر فناوریهای اطلاعات و ارتباطات) و کلمات اختصاری مرتبط با آنهاست.
خلق ارزش
هدف از هر پروژه کسب و کار اینترنتی ایجاد ارزش است. ارزش از راههای متفاوتی میتواند ایجاد شود.
یکی از راههای ایجاد سود برای شرکت افزایش سودهای حاشیهای است. برای مثال از طریق کاهش هزینههای تولید یا افزایش سود. کسب و کار اینترنتی دستیابی به این سود را از راههای مختلفی امکانپذیر میکند. از جمله: قرارگیری در بازارهای جدید، افزایش کیفیت کالا یا خدمات، جستجوی مشتریهای جدید، افزایش وفاداری مشتریان، افزایش کارایی عملکردهای درونی.
راه دیگر افزایش انگیزه کارکنان است. انتقال از فعالیت سنتی به کسب و کار اینترنتی، باعث ایجاد انگیزه در شرکا میشود. تا حدی که استراتژی کلی برای کارمندان ملموستر است و به یک فرهنگ مشترک سود میرساند. روش عملکردی بر این دلالت دارد که بازیگران قبول مسئولیت میکنند و کار تیمی به نفع بهبود مهارتهای شرکا خواهد بود.
روش دیگر در نتیجه رضایت مشتری حاصل میشود. در حقیقت، کسب و کار اینترنتی از این موارد حمایت میکند: کاهش قیمت در رابطه با افزایش بهرهوری، ارتقای ظرفیت گوش دادن به مشتری؛ محصولات و خدمات مناسب برای نیاز مشتری؛ و عملکردی که برای کاربر شفاف باشد.
راه دیگر حاصل روابط ویژه و ممتاز با شرکاست. ایجاد کانالهای ارتباطی با تامینکنندگان، اجازه آشنایی بیشتر با همدیگر و افزایش پاسخگویی، و همچنین به اشتراکگذاری منابعی که برای هر دو طرف سودآور است را میدهد.
بنابراین یک کسب و کار اینترنتی فقط زمانی قابل استفاده است که نه تنها به شرکت، بلکه به کارکنان، مشتریها و شرکا هم ارزشی اضافه کند.
Time to Market
Time To Market زمان لازم برای ورود کالا به بازار، از لحظهای است که ایده کالا مطرح میشود. همانطور که تکنولوژیهای جدید برای فرمولیزه کردن ایدهها بسیار مفید و جذاب هستند، در عین حال Time to Market به دلیل جریان سریع اطلاعات و رقابت بسیار ضروری است و باید در نظر گرفته شود.
کاهش هزینهها و ROI (نرخ بازگشت سرمایه)
استفاده از تکنولوژیهای جدید در عملکرد یک شرکت در نهایت امکان کاهش هزینهها را در سطوح متفاوت سازمان فراهم میکند.
با این وجود، پیادهسازی و اجرای چنین پروژهای بسیار هزینهبر است و به تغییرات سازمانی منجر میشود که آنهم به تغییرات گسترده در طرز کار کارمندان پروژه میانجامد. بنابراین لازم است که نرخ بازگشت سرمایه هر پروژه، همچنین تفاوت بین سود مورد انتظار و سرمایه کلی موردنیاز، با احتساب هزینه نیروی انسانی تجهیز شده مشخص شود.
خصوصیات کسب و کار الکترونیکی
شرکتی که فعالیت تولید و پشتیبانی از کالا و خدمات شرکا را انجام میدهد، میتواند به عنوان یک موجود مستقل دیده شود. عملکرد یک شرکت را میتوان تقریباً مطابق با مجموعهای از توابع متقابل که معمولاً در سه دسته طبقهبندی میشوند، مدلسازی کرد: عملکردهای اجرایی، عملکردهای مدیریت و عملکردهای پشتیبانی. عملکردهای اجرایی هسته فعالیتهای کسب و کار است و تولید کالا و خدمات را نمایش میدهد. این عملکرد به فعالیتهای تولید، مدیریت سهام و عملکرد خرید مربوط میشود.
عملکردهای مدیریت شرکت همه عملکردهای استراتژیک را پوشش میدهد. همچنین مدیریت عمومی شرکت، عملکردهای مدیریت نیروی انسانی، همچنین عمکردهای مدیریت مالی و حساب را پوشش میدهد.
عملکردهای پشتیبانی، عملکردهای اجرایی را برای تضمین روند خوب شرکت پشتیبانی میکند. همچنین همه فعالیتهای مربوط به فروش (در موارد خاص، این فعالیتها قسمتی از کسب و کار اصلی هستند) و همینطور همه فعالیتهایی که بخشی از سازمان هستند، از قبیل مدیریت زیرساختهای تکنولوژیک (IT یا تکنولوژی اطلاعات) را گروهبندی میکند.
شرکتها عموما با نوع رابطههای تجاریای که دارند مشخص میشوند. بنابراین لغات تخصصی برای مشخص شدن کیفیت این نوع رابطه وجود دارند.
یکی از انواع کسب و کارهای اینترنتی، کسب و کار B_2_B است (رابطه کسب و کارها با هم، B2B) که به معنی رابطه تجاری بین کسب و کارها بر اساس استفاده از پشتیبانی عددی برای تبادل اطلاعات است.
نوع دیگر B_2_C است (رابطه کسب و کار با مصرفکننده، B2C) که به معنی رابطه بین یک شرکت و عموم مردم است. این کسب و کار تجارت الکترونیک نامیده میشود که تعریفش محدود به فروش نمیشود، اما نسبتا همه معاملات ممکن بین شرکت و مشتریانش را از تقاضا برای یک برآورد خدمات بعد از فروش، پوشش میدهد.
نوع دیگر B_2_A است (کسب و کار با پیمانکار، B2A) که به معنی رابطه بین شرکت و بخش عمومی است (برای مثال پیمانکار مالیاتی و …) مبتنی بر مکانیزمهای معامله عددی (مخابرات ، فرمهای الکترونیکی و غیره).
به عنوان الحاقی به این مفهوم، کلمه B به E (رابطه کسب و کار با کارمند، B2E) برای ارجاع به رابطه بین شرکت و کارمندانش، به ویژه از طریق تهیه اشکال مختص به آنها برای مدیریت شغل، تعطیلات و یا رابطه آنها با کمیته شرکت به وجود آمده است.
خط مقدم دفتر/ پشت صحنه دفتر
این عبارت عموما برای توصیف قسمتی از شرکت (یا قسمتی از سیستم اطلاعات شرکت) استفاده میشود که به رابطه مستقیم با مشتری و مدیریت صحیح شرکت مرتبط است.
خط مقدم دفتر (که گاهی Front line نامیده میشود) به قسمت جلویی شرکت که که برای مشتری قابل مشاهده است، اشاره دارد.
در عوض پشت صحنه به تمام قسمتهای سیستم اطلاعات که کاربر نهایی به آن دسترسی ندارد، اشاره میکند. بنابراین، این اصطلاح، تمام فرایندهای داخلی شرکت (تولید، لجستیک، انبارداری، فروش، حسابداری، مدیریت منابع انسانی و غیره) را شامل میشود.
معرفی مفاهیم متفاوت
اجرای یک پروژه کسب و کار اینترنتی مستلزم استقرار یک شبکه کسب و کار است که از طریق آن سرویسهای ویژه کسب و کار در حالت مشتری_سرور و به وسیله یک رابط وب که میتواند با یک جستجوگر ساده مورد بررسی قرار بگیرد، قابل دسترس باشند.
با این وجود، یک پروژه کسب و کار اینترنتی فقط در صورتی قابل اجراست که همزمان با آن، سازماندهی جدیدی مبتنی بر تکنولوژیهای بهروز در شرکت مدنظر قرار بگیرد.